PCOS – zespół policystycznych jajników -wszystko co musisz wiedzieć!

PCOS, czyli zespół policystycznych jajników, jest jednym z najczęściej występujących zaburzeń hormonalnych u kobiet. Jest to choroba, która dotyka wielu aspektów życia – od płodności po wygląd zewnętrzny, wpływając nie tylko na ciało, ale i na psychikę. W tym artykule przybliżymy, czym dokładnie jest PCOS, jakie są jego objawy, diagnostyka oraz metody leczenia.

 

 

Co to jest PCOS?

 

Zespół policystycznych jajników (PCOS) jest złożonym zaburzeniem hormonalnym, dotykającym nawet 10% kobiet w wieku rozrodczym na całym świecie. Choć precyzyjna przyczyna PCOS nie została jednoznacznie określona, badania wskazują na silny związek z czynnikami genetycznymi oraz insulinoopornością. Ta ostatnia odgrywa kluczową rolę w rozwoju PCOS, prowadząc do zwiększonego ryzyka cukrzycy typu 2 i problemów z wagą. Zaburzenie to objawia się różnorodnie, w tym przez nieregularności w cyklu miesiączkowym, podwyższonym poziomem męskich hormonów (androgenów), co może skutkować nadmiernym owłosieniem, trądzikiem, oraz charakterystycznymi cystami na jajnikach, widocznymi w badaniach ultrasonograficznych.

 

 

Jakie są objawy PCOS?

 

Objawy PCOS mogą być bardzo zróżnicowane i obejmują:

  • Nieregularne miesiączki lub ich całkowity brak są jednymi z najczęstszych symptomów, wskazujących na problemy z owulacją.
  • Hirsutyzm, czyli nadmierny wzrost włosów na twarzy, klatce piersiowej, plecach, może być dla wielu kobiet szczególnie trudny do zaakceptowania.
  • Trądzik i tłusta skóra, wynikające z nadmiaru androgenów, często trudne do opanowania standardowymi metodami.
  • Otyłość lub nagły przyrost masy ciała, zwłaszcza w okolicy brzucha, co zwiększa ryzyko wielu chorób przewlekłych.
  • Problemy z płodnością mogą wystąpić z powodu nieregularnej owulacji lub jej braku, co dla wielu kobiet staje się pierwszym sygnałem, że mogą cierpieć na PCOS.

 

PCOS może prowadzić do szeregu innych, poważnych problemów zdrowotnych:

  • Insulinooporność, stan, w którym organizm nie „używa” efektywnie insuliny, zwiększa ryzyko cukrzycy typu 2.
  • Choroby sercowo-naczyniowe oraz wysokie ciśnienie krwi, wynikające z zaburzeń metabolicznych związanych z PCOS.
  • Zespół metaboliczny, obejmujący szereg czynników ryzyka chorób serca i innych problemów zdrowotnych, 
  • Zaburzenia snu, w tym bezdech senny, mogą negatywnie wpływać na ogólny stan zdrowia i samopoczucie
  • Depresja i lęki są znacznie częstsze u kobiet z PCOS, co podkreśla potrzebę wsparcia psychologicznego w przebiegu choroby.

 

 

Diagnostyka PCOS

 

Diagnoza PCOS (zespół policystycznych jajników) zwykle opiera się na tzw. kryteriach Rotterdamskich. Spełnione muszą być co najmniej dwa z trzech poniższych warunków:

  • Nieregularne owulacje lub anowulacja – nieregularne cykle miesiączkowe lub brak owulacji. To może oznaczać, że miesiączki są rzadsze niż co 35 dni, lub że występuje mniej niż 8 cykli miesiączkowych w ciągu roku.
  • Kliniczne lub biochemiczne oznaki hiperandrogenizmu – nadmiar męskich hormonów, który może objawiać się nadmiernym owłosieniem, trądzikiem, lub rzadziej, pogłębieniem głosu. Do biochemicznych oznak należy podwyższony poziom androgenów w badaniach krwi.
  • Polycystyczne jajniki widoczne w badaniu ultrasonograficznym (USG) – obecność 12 lub więcej pęcherzyków w jednym lub obu jajnikach o średnicy 2-9 mm, lub zwiększona objętość jajnika (>10 ml) bez pęcherzyka dominującego lub ciałka żółtego.

Aby zdiagnozować PCOS, lekarz może zlecić następujące badania:

  • Badanie krwi – sprawdzenie poziomu hormonów, w tym hormonów płciowych takich jak testosteron, oraz hormonów związanych z funkcjonowaniem tarczycy i przysadki mózgowej. Badanie może również obejmować poziomy glukozy i insuliny.
  • Badanie ultrasonograficzne (USG) – transvaginalne lub przez brzuch, aby ocenić strukturę jajników i wykryć obecność cyst.
  • Wywiad medyczny i badanie fizykalne – rozmowa na temat historii medycznej, objawów, regularności cykli miesiączkowych oraz fizyczne objawy hiperandrogenizmu, takie jak nadmierny wzrost włosów czy trądzik.

Warto zaznaczyć, że PCOS może być czasami mylone z innymi stanami zdrowotnymi, dlatego lekarz może zlecić dodatkowe badania, aby wykluczyć inne przyczyny objawów, takie jak zaburzenia tarczycy, nadnerczy lub zespół Cushinga.

 

 

Leczenie PCOS

 

Opieka nad pacjentkami z  PCOS wymaga indywidualnego podejścia i może obejmować:

  • Zmiana stylu życia: zdrowa dieta bogata w pełne ziarna, warzywa, owoce, oraz regularna aktywność fizyczna mogą znacznie pomóc w regulacji cyklu miesiączkowego oraz poprawie insulinooporności.
  • Leczenie farmakologiczne: leki na insulinooporność, mogą pomóc w regulacji poziomu cukru we krwi. Antykoncepcja hormonalna często jest stosowana do regulacji miesiączki oraz zmniejszenia objawów androgenowych.
  • Techniki wspomaganego rozrodu, takie jak stymulacja owulacji, mogą być rozważane dla kobiet z PCOS, które mają trudności z zajściem w ciążę.

 

Rozpoznanie i zrozumienie PCOS to pierwszy krok ku zdrowszemu życiu. Jeśli zauważasz u siebie objawy, które mogą wskazywać na zespół policystycznych jajników, nie zwlekaj. Umów się na wizytę u specjalisty, aby uzyskać profesjonalną diagnozę i indywidualnie dopasowane metody leczenia. Pamiętaj, że wcześnie podjęte działania mogą znacząco poprawić Twoje samopoczucie i jakość życia.

Umów się na wizytę!

NIKAMED

Umów wizytę
do specjalisty

NIKAMED

Poznaj naszą klinikę

Masz pytania?
Umów wizytę już dziś!

Jesteśmy tu, aby Ci pomóc! Odpowiemy na Twoje pytania, rozwiejemy wątpliwości i udzielimy wszystkich niezbędnych informacji, byś mógł podjąć świadomą decyzję o swoim zdrowiu.