Zaburzenia rytmu serca (arytmia) to jedna z najczęstszych chorób kardiologicznych. Arytmia obejmuje zarówno zbyt szybkie (tachykardia), zbyt wolne (bradykardia) jak i nieregularne bicie serca.

Jak powstaje arytmia?

Zrozumienie procesów bioelektrycznych w sercu jest kluczowe do zrozumienia mechanizmów powstawania arytmii. W normalnych warunkach serce działa jak precyzyjny zegar, generując rytmiczne impulsy elektryczne, które skoordynowanie kontrolują skurcze i rozkurcze serca, pompując krew do reszty organizmu.

Arytmia może wystąpić, gdy te delikatnie zsynchronizowane procesy ulegną zakłóceniom. W przypadku zaburzeń w węźle zatokowym, który jest naturalnym „rozrusznikiem” serca, może dojść do nieregularności w generowaniu impulsów. Z kolei w przypadku problemów z przewodzeniem impulsów, zakłócone może być prawidłowe rozprzestrzenianie się impulsów przez mięsień serca.

Rozumienie i rozróżnienie tych mechanizmów pozwala na skuteczniejszą diagnostykę i leczenie arytmii. Dzięki temu można dostosować terapie, takie jak leki przeciwarytmiczne, ablacja czy wszczepienie rozrusznika, do konkretnego rodzaju arytmii i jej podłoża. W miarę postępu badań nad elektrofizjologią serca, rozwijają się nowe metody terapeutyczne, pozwalając na bardziej precyzyjne podejście do leczenia pacjentów z zaburzeniami rytmu serca.

Rodzaje arytmii 

Arytmia serca może przybierać różne formy, a ich klasyfikacja jest kluczowa dla właściwej diagnozy i leczenia.

• Tachykardia zatokowa – przyspieszone bicia serca, generowane w węźle zatokowym. Powoduje uczucie kołatania serca, zawroty głowy, czasem utratę przytomności. W niektórych przypadkach nie wymaga leczenia, w innych stosuje się leki przeciwarytmiczne.
• Bradykardia – zbyt wolne bicia serca, często spowodowane niedoczynnością węzła zatokowego. Powoduje osłabienie, zawroty głowy, utratę przytomności. W przypadku problemów z przewodzeniem impulsów, może być konieczne wszczepienie rozrusznika serca.
• Migotanie przedsionków – nieprawidłowe, chaotyczne skurcze przedsionków, prowadzące do nieregularnych skurczów komór. Powoduje uczucie kołatania serca, duszność, ból w klatce piersiowej. Leczenie – farmakoterapia, ablacja, kontrola rytmu, czasem wszczepienie rozrusznika.
• Migotanie komór – nieprawidłowe skurcze komór, prowadzące do utraty synchronizacji i efektywności pompy serca. Objawia się nagłą utrata przytomności, bezdechem, brakiem tętna. W tym przypadku, konieczna jest pilna interwencja medyczna, nierzadko wszczepienie rozrusznika lub defibrylatora.
• Dodatkowe skurcze nadkomorowe i komorowe to dodatkowe impulsy elektryczne powodujące dodatkowe skurcze serca. Czasem są niezauważalne, czasem powodują uczucie ekstrasystolii („strzału” w klatce piersiowej). W większości przypadków nie wymaga leczenia, czasem stosuje się leki przeciwarytmiczne.
• Częstoskurcz nadkomorowy i komorowy, serce bije szybciej niż normalnie, powodując nieprawidłowy rytm. Daje uczucie kołatania serca, duszności, czy ból w klatce piersiowej. Leczenie polega na wprowadzeniu leków przeciwarytmiczne, ablacji lub kontroli rytmu.

Leczenie zależy od rodzaju arytmii, jej przyczyn oraz ewentualnych współistniejących schorzeń.

Objawy arytmii

Do najbardziej typowych objawów arytmii zalicza się:

• kołatanie serca, czyli przyspieszone lub nieregularne jego bicie
• tachykardię
• bradykardię
• mocne bicie serca
• uczucie przeskoków w klatce piersiowej
• duszności
• ból w klatce piersiowej
• uczucie gorąca
• osłabienie
• omdlenia

Warto pamiętać, że nie wszystkie arytmie objawiają się jednocześnie wszystkimi wymienionymi objawami, a ich nasilenie może być zróżnicowane. Jeśli pacjent doświadcza którychkolwiek z tych objawów, szczególnie jeśli są one nasilone lub nawracają, ważne jest skonsultowanie się z lekarzem kardiologiem w celu dokładnej diagnozy i wdrożenia odpowiedniego leczenia.

Diagnostyka arytmii komorowej – badania i metody leczenia

Arytmia komorowa to jedno z najczęstszych zaburzeń rytmu serca, stan, który może wpływać znacząco na zdrowie serca i ogólną kondycję pacjenta.

Aby skutecznie diagnozować i leczyć arytmie komorową, konieczne są odpowiednie badania, umożliwiające precyzyjne zidentyfikowanie rodzaju zaburzeń rytmu serca oraz określenie optymalnej strategii terapeutycznej. Poniżej kluczowe badania diagnostyczne oraz metody leczenia arytmii komorowej.

Badania diagnostyczne

• Elektrokardiografia (EKG) – podstawowe badanie pozwalające na rejestrowanie elektrycznej aktywności serca. Pomaga w identyfikacji nieregularności rytmu serca.
• Echo serca (USG serca) – badanie to dostarcza informacji dotyczących anatomii i czynności serca, ale również pozwala na identyfikację strukturalnych zmian, które mogą leżeć u podstawy zaburzeń rytmu serca. Bardzo istotne zwłaszcza u osób z migotaniem przedsionków.
• Holter EKG – 24-godzinna rejestracja EKG podczas codziennych aktywności. Pozwala na monitorowanie rytmu serca w warunkach codziennego życia, szczególnie istotne przy arytmii występującej okresowo.
• Event-Holter – podobny do Holtera, ale uruchamiany przez pacjenta w momencie wystąpienia objawów. Umożliwia zarejestrowanie EKG w czasie objawów, co ułatwia diagnozę arytmii.
• Badanie Elektrofizjologiczne (EPS) – inwazyjne badanie, podczas którego wprowadza się cienką rurkę do żyły w celu oceny przewodzenia impulsów w sercu. Pozwala na precyzyjne określenie miejsca ogniska arytmii komorowej, pomocne w planowaniu leczenia.
• Badania laboratoryjne – u każdego pacjenta z zaburzeniami rytmu serca wskazana jest ocena stężeń elektrolitów w surowicy krwi, hemoglobiny oraz hormonów tarczycowych w celu wykluczenia nadczynności tarczycy jako przyczyny arytmii. 

Arytmia – metody leczenia

• Leki antyarytmiczne – ich zadaniem jest stabilizacja rytmu serca, zmniejszenie częstości napadów arytmii.
• Przezskórna ablacja prądem o wysokiej częstotliwości – inwazyjna procedura polegająca na wprowadzeniu cienkiej rurki do serca w celu zniszczenia komórek generujących nieprawidłowe impulsy. Usunięcie ogniska arytmii przywraca prawidłowy rytm serca.
• Implantacja kardiowertera-defibrylatora (ICD) – elektroniczne urządzenie wszczepiane pod skórę, monitorujące rytm serca i dostarczające impulsy elektryczne w przypadku groźby zatrzymania serca. Zapobiega nagłemu zatrzymaniu krążenia, szczególnie przy migotaniu komór.

Leczenie arytmii komorowej jest spersonalizowane i zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj arytmii, jej objawy, wiek pacjenta i obecne schorzenia. Kardiolog w oparciu o wyniki badań podejmuje decyzję dotyczącą najefektywniejszej strategii terapeutycznej, mając na uwadze dobro pacjenta i poprawę jakości jego życia. W razie wystąpienia niepokojących objawów ze strony serca należy jak najszybciej zasięgnąć porady kardiologa.

Umów wizytę 

2 / 2