Nadczynność tarczycy, zwana również hipertyreozą, jest jednym z najczęstszych zaburzeń endokrynologicznych, dotykającym wiele osób na całym świecie. Nadczynność tarczycy wynika z nadmiernego wytwarzania hormonów tarczycy: trijodotyroniny (T3) oraz tyroksyny (T4). Są to hormony regulujące funkcję większości tkanek organizmu, wpływających na metabolizm naszego organizmu oraz termogenezę (produkcję ciepła). Czynność tarczycy natomiast kontrolowana jest przez przysadkę mózgową, która uwalnia hormon tyreotropowy (TSH) pobudzający tarczycę do produkcji hormonów: T3 i T4. Co należy wiedzieć o tej chorobie?

Nadczynność tarczycy – objawy 

Niestety, objawy nadczynności tarczycy mogą być różnorodne i niecharakterystyczne, co utrudnia dokładną diagnozę. Jednak istnieje kilka typowych objawów, na które warto zwrócić uwagę. Do najczęstszych objawów nadczynności tarczycy należą:

• Niespokojność i nerwowość: osoby z nadczynnością tarczycy często doświadczają niepokoju, drażliwości, problemów ze snem i wzmożonej pobudliwości.
• Palpitacje serca: przyspieszone bicie serca to kolejny częsty objaw nadczynności tarczycy. Osoby cierpiące na to schorzenie często odczuwają mocne uderzenia serca lub uczucie, że serce bije szybko.
• Niekontrolowana utrata wagi: mimo że apetyt może być normalny lub nawet zwiększony, osoby z nadczynnością tarczycy często tracą na wadze.
• Osłabienie mięśni: nadczynność tarczycy może powodować osłabienie mięśni, drżenie rąk oraz trudności w wykonywaniu codziennych czynności.
• Zaburzenia menstruacyjne: u kobiet nadczynność tarczycy może prowadzić do nieregularnych lub bolesnych miesiączek.
• Zaburzenia termoregulacji: pacjenci z nadczynnością często mają odczucie gorąca oraz wzmożoną potliwość.
• Zaburzenia narządu wzroku: wytrzeszcz, podwójne widzenie, obrzęk i zaczerwienienie powiek lub spojówek (typowe dla choroby Gravesa i Basedowa).

Diagnozowanie nadczynności tarczycy

W celu potwierdzenia lub wykluczenia nadczynności tarczycy należy wykonać badania. Podstawą w diagnostyce tarczycy są badania hormonalne: TSH, FT3 i FT4. Nadczynność tarczycy rozpoznaje się, jeżeli obniżonemu stężeniu TSH towarzyszy podwyższone stężenie FT4 i/lub FT3 w surowicy. Kolejnym krokiem jest ustalenie przyczyny zaburzeń hormonalnych. W tym celu lekarz zleca wykonanie:

• USG tarczycy – w celu stwierdzenia zmian w miąższu (wole guzkowate, zmiany ogniskowe),
• przeciwciała przeciw receptorom TSH (anty-TSHR),
• biopsja cienkoigłowa (BACC) – w przypadku obecności zmian ogniskowych.

Jak leczymy nadczynność?

Nie ma jednej, uniwersalnej metody leczenia nadczynności tarczycy. Specjalista – endokrynolog – ustala indywidualnie terapię dla każdego pacjenta w zależności od przyczyny choroby, stopnia nasilenia objawów, wieku pacjenta oraz chorób współistniejących.

Najczęściej jednak leczenie nadczynności tarczycy rozpoczyna się od farmakoterapii. Stosowane są wówczas leki przeciwtarczycowe, tzw. tyreostatyki, które hamują produkcję hormonów tarczycy. Ich działanie rozpoczyna się po 2-4 tygodniach stosowania. W trakcie prowadzonego leczenia lekarz kontroluje skuteczność terapii poprzez ocenę kliniczną (wywiad i badanie chorego) oraz oznaczanie stężenia hormonów tarczycy i odpowiednio dostosowuje dawkę leku.

Inną metodą jest stosowanie jodu promieniotwórczego. Polega na doustnym, jednorazowym podaniu radioaktywnego pierwiastka, którego działanie polega na powolnym, nieodwracalnym uszkodzeniu komórek tarczycy. Efekt działania jodu promieniotwórczego rozwija się w ciągu kilku miesięcy po terapii. Jest to skuteczna metoda, ale obarczona wieloma przeciwwskazaniami i ograniczeniami. Tej terapii nie stosuje się u:

• kobiet w ciąży, 
• matek karmiących,
• kobiet planujących ciążę przez około 6 miesięcy. 

Dodatkowo, pacjent po przyjęciu jodu musi przez około tydzień unikać kontaktu z dziećmi i kobietami w ciąży.

Ostateczną metodą leczenia jest operacja (strumektomia, tyreoidektomia). Bezwzględnym wskazaniem do tego rodzaju terapii jest rak tarczycy lub duże wole uciskające tchawicę. W NIKAMED Centrum Zdrowia operacyjnym leczeniem tarczycy zajmuje się chirurg dr n. med. Jacek Waligóra.

Nadczynność tarczycy jest schorzeniem wymagającym regularnej opieki lekarskiej i kontrolowania poziomu hormonów tarczycy. Ważne jest również prowadzenie zdrowego stylu życia, unikanie stresu, regularne odpoczywanie oraz odpowiednia dieta bogata w składniki odżywcze. W przypadku jakichkolwiek niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem w celu prawidłowej diagnozy i leczenia. Zapraszamy do kontaktu