Cystostomia nadłonowa ( inaczej przeskórne cewnikowanie pęcherza moczowego) to zabieg polegający na wytworzeniu sztucznej przetoki pęcherzowo-skórnej w celu odprowadzenia moczu. Stosuje się ja gdy standardowe cewnikowanie przez cewkę moczową nie jest możliwe lub nie wskazane. Procedura ta może być zarówno rozwiązaniem tymczasowym, jak i trwałym, w zależności od stanu pacjenta i przyczyny jej wykonania. O trwałości cystostomii decydują czynniki takie jak stopień uszkodzenia cewki moczowej, rokowania pacjenta oraz możliwość wdrożenia alternatywnych metod leczenia. Najczęściej stosuje się ją w przypadku długotrwałych problemów z oddawaniem moczu, spowodowanych np. przerostem gruczołu krokowego, nowotworami pęcherza, urazami lub przewlekłymi infekcjami układu moczowego.

 

 

Wskazania do cystostomii nadłonowej

 

Cystostomia przezłonowa jest wykonywana w sytuacjach, gdy inne metody odprowadzania moczu nie przynoszą oczekiwanych efektów. Każde z poniższych schorzeń prowadzi do zaburzeń odpływu moczu, co może powodować infekcje, uszkodzenie nerek oraz inne powikłania zdrowotne.

• Przerost gruczołu krokowego – uniemożliwiający prawidłowe oddawanie moczu.
• Rak pęcherza moczowego lub prostaty – gdy dochodzi do ucisku na drogi moczowe.
• Urazy cewki moczowej – np. w wyniku wypadków komunikacyjnych.
• Przewlekłe zapalenia cewki moczowej i pęcherza – utrudniające cewnikowanie przez cewkę.
• Nieprawidłowości anatomiczne – np. zwężenie cewki moczowej.
• Opieka paliatywna – w zaawansowanych stadiach chorób nowotworowych.

 

 

Jak przebiega zabieg cystostomii nadłonowej?

Przygotowanie do zabiegu

Pacjent powinien wykonać podstawowe badania krwi i moczu, a w niektórych przypadkach także badanie USG pęcherza moczowego, zwłaszcza gdy istnieje podejrzenie jego niedrożności lub innych patologii mogących wpłynąć na skuteczność zabiegu. Zabieg najczęściej przeprowadza się w warunkach ambulatoryjnych lub szpitalnych w znieczuleniu miejscowym.

Przebieg procedury

Cystostomia przezłonowa może być wykonana na dwa sposoby: metodą otwartą lub punkcyjną. Wybór techniki zależy od stanu pacjenta.

Metoda otwarta polega na wykonaniu niewielkiego nacięcia skóry kilka centymetrów nad spojeniem łonowym. Następnie lekarz wprowadza trokar wraz z cewnikiem do pęcherza moczowego. Po jego prawidłowym umiejscowieniu pozostawia się jedynie cewnik nadłonowy, który umożliwia odpływ moczu.

Coraz częściej stosowaną alternatywą jest cystostomia punkcyjna. Jest to mniej inwazyjna metoda, w której cewnik wprowadzany jest przez niewielkie nakłucie w skórze pod kontrolą ultrasonograficzną. Dzięki temu procedura jest szybsza, mniej obciążająca dla pacjenta i wiąże się z mniejszym ryzykiem powikłań.

Przed zabiegiem skóra w okolicy nadłonowej jest dezynfekowana, a pacjent otrzymuje znieczulenie miejscowe. Następnie lekarz wykonuje nakłucie pęcherza i wprowadza igłę pod kontrolą USG. Kolejnym krokiem jest założenie cewnika typu Foley, który umożliwia swobodny odpływ moczu. Na koniec cewnik zostaje zabezpieczony na skórze taśmą lub szwami, a do jego końcówki podłącza się worek na mocz.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

 

Czy cystostomia nadłonowa boli?
Zabieg jest przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym, więc pacjent nie powinien odczuwać bólu. Po zabiegu mogą występować niewielkie dolegliwości bólowe, które można łagodzić środkami przeciwbólowymi.

Jak długo można nosić cewnik nadłonowy?
Cewnik może pozostawać na stałe lub tymczasowo, w zależności od przyczyny jego założenia. Zazwyczaj wymienia się go co 4-6 tygodni, aby zapobiec infekcjom i osadom wapniowym. Regularna higiena oraz monitorowanie miejsca wkłucia są kluczowe w zapobieganiu powikłaniom. W przypadku tymczasowego rozwiązania usuwa się go po ustabilizowaniu stanu pacjenta. Na przykład, gdy obrzęk prostaty zmniejszy się dzięki leczeniu farmakologicznemu lub gdy pacjent przejdzie operację eliminującą pierwotną przyczynę problemów z odpływem moczu.

Czy po cystostomii można normalnie funkcjonować?
Tak, pacjenci mogą normalnie się poruszać i wykonywać codzienne czynności. Ważne jest jednak, aby dbać o higienę i unikać zakażeń.

Jakie są powikłania cystostomii nadłonowej?
Do możliwych powikłań należą infekcje dróg moczowych, podrażnienia skóry wokół cewnika oraz zatkanie cewnika przez osady moczowe. Aby zminimalizować ryzyko tych powikłań, zaleca się odpowiednią higienę, regularne przepłukiwanie cewnika oraz kontrolne wizyty u urologa.

 

Cystostomia nadłonowa to bezpieczna i skuteczna metoda odprowadzania moczu u pacjentów, którzy nie mogą korzystać z cewnika przez cewkę moczową. Zabieg jest szybki, małoinwazyjny i poprawia komfort życia pacjentów z przewlekłymi schorzeniami układu moczowego. Jeśli masz pytania dotyczące tej procedury, skonsultuj się z urologiem.